เมล็ดพันธ์ของการกระทำ

การเกิดของเรานี้ไม่ต่างอะไรกับการงอกของเมล็ดพันธ์ตันไม้ ซึ่งจะสมบูรณ์เจริญเติบโตขึ้นมาอย่างไรนั้น ก็ขึ้นอยู่กับพันธุกรรมของเมล็ดนั้นและสภาพแวคล้อม ภูมิอากาศ อาหารฯ ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นปัจจัยที่เอื้อในการเจริญเติบโตของต้นไม้ สำหรับเมล็ดพันธุ์ไม้ที่เจริญงอกมาได้นั้น มีทั้งลำตันที่เจริญเติบโตแข็งแรงดี แต่บางต้นก็แคระแกรน ตายไปตั้งแต่รากแก้วยังไม่แข็งแรง เปรียบดั่งสัตว์ทั้งหลาย ที่สิ้นอายุไปเสียแต่เยาว์วัย บางจำพวกแม้รอดมาได้ก็ไม่สมบูรณ์ทางด้านร่างกาย นั่นเป็นเพราะกรรม ทั้งในอดีตและปัจจุบัน ที่จะเสกสรรค์บันดาล ให้เป็นไปตามอำนาจของมัน แต่สิ่งที่กำหนดผลลัพธ์ของกรรมในปัจจุบันนี้คือ การคิดและตัดสินการกระทำในอดีต เช่นกันกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับเราในอนาคต ก็ต้องมาจากการกระทำของเราในปัจจุบัน การทำปัจจุบันให้ดี ก็เท่ากับ การที่เราสามารถกำหนดอนาคตของเราได้ด้วยตัวเราเอง ไม่ต้องพึ่งพิงการช่วยเหลือจากเทพ เทวดาองค์ใดเลย เมื่อย้อนนึกดู ข้าพเจ้าชอบคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ว่า เหตุของความทุกข์ของสัตว์ทั้งหลายนั้น ล้วนมีที่มาจากความไม่รู้ ซึ่งรวมได้ถึงความไม่รู้ในกรรมของตน เหตุของความเป็นไปทั้งในอดีตและปัจจุบัน ความไม่รู้นี้เองได้ปิดกั้นทำให้สัตว์ทั้งหลายต่างลองผิดลองถูก อยู่นับชาตินับภพไม่ถ้วน และกระทำกรรมอันดีชั่วมากมาย ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้ ก็ทำให้ประสบความทุกข์ยากไปต่างๆ นาๆ แม้ในบางครั้งจะได้รับความสุขบ้าง แต่ความสุขที่ได้นั้นก็ไม่อาจจะอยู่เที่ยงแท้ถาวร หาไม่ ความสุขนั้นกลับเป็นเชื้อ ในการแสวงหาสร้างความทุกข์ให้กับตัวเองในอนาคตอีกก็มี สำหรับบางคนที่ชอบโทษโชคชะตาที่ชีวิตของตัวเอง ว่าต่ำต้อยไร้ค่าเมื่อเทียบกับคนอื่นซึ่งมีฐานะดีกว่าและสร้างแรงกดดันบีบเค้นน้อยใจ จนไม่สามารถสร้างความสุขให้กับชีวิตได้เลย นั่นเพราะเรามัวแต่เงยหน้ามองสิ่งที่อยู่สูงกว่า หากแต่ไม่เคยก้มหน้ามองดูสิ่งที่ต่ำกว่าตามพื้นดินบ้าง ว่าเราโชคดีแค่ไหนที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ในชาตินี้ มีสัตว์เดรัจฉานมากมายตามพื้นดิน ที่ใช้ชีวิตอย่างยากลำบาก บางจำพวกมีชีวิตเพียงเป็นอาหารให้กับมนุษย์ และก็ลาโลกนี้ไป โดยที่ไม่ได้สัมผัสสิ่งที่เรียกว่าอิสระภาพ เหมือนกับที่มนุษย์ได้รับ เวลาของมนุษย์บนโลกนี้ ช่างน้อยนักท่านทั้งหลาย อย่าพึงใช้เวลาอันน้อยนี้ดูถูกตัวเองและผู้อื่น จงดิ้นรนไขว่ขว้าหาสิ่งที่ประเสริฐสูงสุดในกรอบของศิลธรรม ให้การช่วยเหลือมนุษย์และสัตว์ด้วยความเมตตาบ้าง เพื่อสร้างเมล็ดพันธุ์ของการกระทำที่ดีงามต่อกันเถิด...นะ